Powłoka non-stick to praktyczne rozwiązanie w kuchni, które umożliwia wygodne i zdrowe smażenie oraz minimalizuje ryzyko przypaleń, czy przywierania dań do powierzchni naczynia. Najczęściej spotykana jest na patelniach, ale powłoka nieprzywierająca występuje także w brytfannach i garnkach. Pozwala ona uniknąć uciążliwego szorowania naczyń oraz uporczywego przywierania jedzenia do dna pod wpływem wysokiej temperatury. Co istotne jest także wykorzystywana w innych branżach, ale obecnie najczęściej i najpowszechniej znajduje swoje zastosowanie w gastronomii i wyposażeniu kuchni. Czym dokładnie jest powierzchnia non-stick?
Powłoka non-stick – co to jest?
Non-stick to specjalna powłoka, która zapobiega przywieraniu jedzenia do powierzchni patelni lub garnków. Podczas gotowania wysoka temperatura może sprawiać, że produkty mogą przyklejać się do naczyń. Wpłynie to nie tylko na jakość dania, ale też utrudni czyszczenie powierzchni patelni, ponieważ będzie ona wymagać szorowania i tym samym zmniejszy się trwałość powłoki. Powłoka non-stick skutecznie zapobiega przypalaniu jedzenia i to nie przez niższą temperaturę, ale dzięki świetnemu przewodnictwu cieplnemu, które zapewnia równomierne rozgrzewanie naczynia.
Co istotne, powłoka non-stick to nie tylko PTFE, czyli teflon. Naczynia kuchenne tak oznaczane mogą być również ceramiczne, aluminiowe lub granitowe. Oczywiście, wszystkie te rodzaje powłoki nieprzywieralnej charakteryzują się doskonałymi właściwościami technicznymi oraz odpornością na działanie wysokich temperatur. Ich głównym zastosowaniem jest kuchnia, ale mogą być wykorzystywane również w innych branżach.
Powłoka non-stick, to bezpieczne dla zdrowia tworzywo, które znajduje zastosowanie w wielu różnych branżach, ale najważniejszą z nich jest gastronomia oraz przemysł spożywczy. Nieprzywierająca patelnia non-stick jest tego doskonałym przykładem. Dzięki temu materiałowi smażenie potraw jest zdecydowanie łatwiejsze. Na dodatek naczynia z powłokami non-stick są bardzo łatwe w utrzymaniu w czystości. Dzięki temu, że można na nich smażyć bez tłuszczu lub ilość tłuszczu może być minimalna, ułatwia to przygotowanie zdrowszych posiłków. Ponadto dania nie będą przywierać do naczynia do pieczenia lub smażenia. Warto także dodać, że nie tylko patelnia teflonowa jest nią powlekane. Mogą to być także garnki, czy foremki do pieczenia chleba. Istotne jest to, żeby podczas przygotowania i mieszania posiłków w naczyniach kuchennych z powłoką non-stick używać drewnianych lub sylikonowych narzędzi.
Powłoki nieprzywierające znajdują również zastosowanie w branżach:
- chemicznej – są wykorzystywane do ochrony zbiorników, rur i zaworów przed działaniem agresywnych substancji chemicznych,
- farmaceutycznej – stosowane do pokrywania powierzchni mających kontakt z lekami i substancjami chemicznymi, ponieważ zapewniają ich czystość i odporność na zanieczyszczenia,
- motoryzacyjnej – są aplikowane na powierzchnie tłoków, uszczelek i innych elementów silników, aby zmniejszyć tarcie, zapobiec przywieraniu oraz poprawić wydajność i trwałość komponentów,
- sektorze medycznym – są używane do pokrywania narzędzi chirurgicznych oraz implantów,
- tekstylnym – są stosowane do produkcji tkanin odpornych na plamy i wodę,
- elektronicznym – są wykorzystywane do izolacji przewodów oraz komponentów, ponieważ chronią je przed uszkodzeniami mechanicznymi i chemicznymi.
Rodzaje powłok non-stick
Powłoki nieprzywierające, są powszechnie stosowane w naczyniach kuchennych, takich jak patelnie czy garnki, aby zapobiegać przywieraniu potraw podczas gotowania. Istnieje kilka ich rodzajów, które różnią się materiałami, z których są wykonane oraz właściwościami użytkowymi. Wśród nich wyróżnić można:
- Powłoka fluoropolimerowa – najbardziej znanym przedstawicielem tej grupy jest powłoka teflonowa PTFE, czyli politetrafluoroetylen. Charakteryzują się one doskonałymi właściwościami nieprzywierającymi oraz odpornością na wysokie temperatury. Niemniej jednak, przy nadmiernym przegrzewaniu (powyżej 260°C) mogą wydzielać szkodliwe opary. Do tej grupy należy także powłoka ETFE, powłoka FEP i powłoka PFA.
- Powłoki ceramiczne – wykonane są z nanocząsteczek krzemionki i są wolne od PFOA, dzięki czemu są bardziej ekologiczne. Charakteryzują się odpornością na wysokie temperatury, jednak z czasem mogą tracić swoje właściwości nieprzywierające, w szczególności przy intensywnym użytkowaniu.
- Powłoki tytanowe – stanowią połączenie powłoki nieprzywierającej z cząsteczkami tytanu, dzięki czemu zwiększa się ich trwałość i odporność na zarysowania. Są bardziej wytrzymałe niż tradycyjne powłoki PTFE, jednak ich cena jest zazwyczaj wyższa.
- Powłoki granitowe – zawierają drobinki kamienia, który nadaje im charakterystyczny wygląd i zwiększa odporność na zarysowania. Zapewniają dobre właściwości nieprzywierające, ale ich trwałość zależy od jakości wykonania i grubości powłoki.
- Powłoki emaliowane – stosowane są głównie w naczyniach żeliwnych, zapewniają gładką i nieprzywierającą powierzchnię oraz odporność na korozję. Są trwałe i łatwe w czyszczeniu, jednak mogą ulec uszkodzeniu przy nagłych zmianach temperatury lub upadku.
- Powłoki sylikonowe – wykorzystywane głównie w formach do pieczenia, powłoki silikonowe są elastyczne i odporne na wysokie temperatury. Zapewniają łatwe wyjmowanie wypieków bez przywierania, jednak nie są odpowiednie do bezpośredniego kontaktu z otwartym ogniem.